آچار سه نظام تراش سایز 315

سه نظام (به انگلیسی: chuck) یکی از انواع گیره است. برای بستن قطعه کار با مقطع گِرد و یا چند ضلعی و یا ابزاری مانند مته یا فرز به کار می‌رود. دستگاه سه نظام دارای انواع و اندازه های مختلف است . به بیان ساده ، هر سه نظام دارای سه فک قابل تنظیم است . یک مکانیزم پیچ و شیارِ منحنی ( پیچ ارشمیدس) امکان میدهد که هر سه فک را همزمان حرکت داده و فاصله میان فکها را تنظیم کرد. برای تنظیم فاصله فک ها از یک آچار مخصوص استفاده میشود. در یک نوع سه نظام ، که معمولاً برای بستن مته روی دستگاه دریل بکار میرود؛ فکها به‌سادگی قابل تعویض نیستند. اما در دیگر انواع که بیشتر برای بستن قطعه کار استفاده میشوند ؛ دو سِری فک «رو» و «وارو» وجود دارند. این فک ها نسبتاً به‌سادگی تعویض می‌شوند. روی هر فک شماره ای حک شده است. بدنه سه نظام دارای سه شیار ورودی است. کنار هر شیار شماره یکی از فکها حک شده است. موقع تعویض فکها باید هر فک را تنها در شیاری وارد کرد که همان شماره را دارد. در غیر اینصورت ، تنظیم حالت ناقص و غیر متمرکز پیدا میکند. بسته به شکل قطعه و شیوه کار، از سه نظام برای گرفتن قطعه از خارج قطعه یا داخل قطعه استفاده میشود. سه نظامها را با توجه به اندازه ماشینهای ابزار، به‌خصوص ماشین تراش ساخته‌اند . در ماشین تراش سه نظام را توسط چهار پیچ روی صفحه ای که روی گلویی ماشین تراش بسته میشود؛ سوار میکنند.
در تراشکاری از سه‌نظام برای بستن قطعات گرد یا چندضلعی بر روی ماشین تراش استفاده می‌شود. وسایل بستن قطعهٔ کار بر روی ماشین تراش عبارت‌اند از: سه‌نظام، چهار نظام، صفحه نظام، فشنگی، مرغک، دُرن، نوک‌گیر و لینت.